organisatieopstellingen
Organisatieopstellingen in organisaties: inzicht in de onderstroom
Soms loopt het niet. Of juist te goed — maar voelt het toch gek. De samenwerking hapert. Er is gedoe. Of mensen zeggen niets, maar je voelt: hier klopt iets niet.
Je hebt al van alles geprobeerd. Gesprekken, procesoptimalisatie, trainingen, feedbackrondes… En toch verandert er niks. Dan is het misschien tijd om niet méér te doen, maar iets anders te zien.
Organisatieopstellingen helpen je kijken onder de motorkap van je organisatie. Naar wat zich afspeelt in de onderstroom: oude loyaliteiten, onzichtbare spanningen, patronen die zich herhalen. Dingen die je niet ziet, maar die wel het gedrag bepalen.
En het mooie is: je hoeft er niks voor op te lossen. Gewoon kijken is vaak al genoeg.
Geen toverstokje. Wel magie.
Een organisatieopstelling is geen trucje. Geen model. En al helemaal geen powerPoint-presentatie. Het is een manier van kijken. Een werkvorm die het onzichtbare zichtbaar maakt — zonder dat je daar ingewikkelde analyses voor nodig hebt.
We zetten letterlijk neer wat er speelt: mensen, teams, afdelingen, doelen, obstakels, overtuigingen… alles kan een plek krijgen.
Wat je dan ziet? Dat is vaak confronterend helder. En tegelijk verrassend mild.
Want: wat gezien wordt, hoeft niet meer te vechten om aandacht.
Licht, luchtig en soms zelfs leuk
In tegenstelling tot wat mensen denken, zijn opstellingen meestal helemaal niet zwaar. Integendeel: ze maken lichter.
Omdat er iets vrijkomt. Omdat je niet hoeft te vechten.
Omdat je eindelijk mag zuchten en zeggen: “O, dát was het dus.”
Het is vaak grappig hoe simpel het eigenlijk is.
En hoe weinig je hoeft te doen. Behalve kijken. En voelen. En soms een stapje zetten.
Elke organisatie heeft z’n eigen logica
Elke organisatie is een levend systeem, met een unieke mix van mensen, gewoontes, stiltes en ongeschreven regels.
Die interne logica laat zich niet vangen in checklists of schema’s. Maar je kunt haar wél zichtbaar maken.
Niet door te zoeken naar de oplossing, maar door de dynamiek erachter te verkennen.
Wat speelt er echt? Wat wil gezien worden?
Dat is waar organisatieopstellingen op scherp stellen.
Zicht op de onderstroom
Wat je niet ziet, stuurt je harder dan je denkt
Veel problemen in organisaties komen voort uit onzichtbare patronen. Oude verhoudingen. Niet-genomen plekken. Onuitgesproken verwachtingen.
En zolang die onder water blijven, blijven de symptomen zich herhalen.
Sterker nog: hoe harder je werkt aan de zichtbare kant, hoe groter het probleem soms wordt.
De sleutel ligt in het erkennen van wat er speelt — niet in het oplossen.
👉 En wat we een ‘probleem’ noemen, is vaak helemaal niet het probleem zelf.
Het is een uiting van iets wat dieper ligt: een verstoring in het systeem.
Soms zit die verstoring in één persoon — die onbewust iets draagt wat groter is dan hij of zijzelf. Dan is individuele hulp passend.
Soms ligt de oorzaak in de organisatie zelf: een oude gebeurtenis die nooit goed is verwerkt, iemand die geen plek kreeg, of een besluit dat op systeemniveau ‘niet klopte’.
Als je zo’n oude wond leert herkennen, erkennen en helen — kun je stoppen met steeds nieuwe pleisters plakken.
En ontstaat er vanzelf weer ruimte om datgene te doen waarvoor je ooit bij deze organisatie bent gaan werken.
Wanneer doe je een organisatieopstelling?
Als samenwerking stroef loopt, het vertrouwen laag is of er ‘iets’ in de lucht hangt.
Wat wordt er niet uitgesproken? Wie staat waar? En klopt dat eigenlijk wel?
Een opstelling laat zien wat wringt — en waar ruimte zit voor beweging.
Niet met een lijstje actiepunten, maar met inzicht dat beklijft.
Door te kijken naar de onderliggende dynamiek, wordt zichtbaar waar het wringt – én waar ruimte zit voor beweging. Dit biedt concrete handvatten voor gerichte interventies, waardoor de samenwerking weer kan stromen. We gaan niet op zoek naar daders of schuld, maar naar manieren om te accepteren en verder te gaan.
Leiderschap is geen functie. Het is een plek in het systeem. En die plek vraagt iets.
Soms iets anders dan jij dacht.
Een opstelling maakt zichtbaar wat jouw plek vraagt — en wat jou eventueel nog tegenhoudt om die vol in te nemen.
Dat is geen zwaktebod, maar pure kracht.
3 veranderingsmanagement
Iedere verandering roept iets op. Verwarring. Loyaliteit aan het oude. Angst voor verlies.
Als een verandering stokt, is het zelden omdat mensen niet willen. Vaak wéten ze gewoon nog niet hoe.
Een opstelling helpt om te zien wat er nodig is voordat het systeem in beweging kan komen.
En vaak blijkt: het systeem is helemaal niet tegen. Het wacht gewoon op erkenning.
Wat gebeurt er in een opstelling?
Een opstelling begint met een vraag of thema: iets dat schuurt, vastzit, verwart. Dat kan een team zijn dat stroef loopt, een verandering die stokt, of leiderschap dat te zwaar voelt.
We kiezen representanten voor de elementen die in dit vraagstuk een rol spelen — mensen, afdelingen, doelen, obstakels, overtuigingen… Zij nemen intuïtief een plek in de ruimte in. Zonder script. Zonder rollenspel.
Wat er dan ontstaat, is fascinerend.
De ruimte vertelt. De onderstroom wordt zichtbaar.
Iedereen ziet iets — en voelt iets. Soms zijn dat concrete inzichten, soms is het een verschuiving die je nog niet meteen kunt duiden.
Maar één ding is zeker: wat eenmaal gezien is, kun je niet meer níét zien.
wat levert dat op in de praktijk? Vier voordelen op een rij:
✔️ Inzicht in complexiteit
Je krijgt niet nóg meer informatie, maar overzicht. Wat eerst ongrijpbaar was, wordt ineens glashelder.
✔️ Verschuiving zonder pushen
Problemen lossen zich vaak niet op — ze vallen weg. Simpelweg omdat het systeem weer klopt.
✔️ Betere communicatie
Wat niet werd gezegd, krijgt alsnog een stem. Dat maakt gesprekken zachter én eerlijker.
✔️ Duurzame verandering
Geen quick fix. Wel een shift die blijft hangen. Omdat het komt vanuit het systeem zelf.
Wil je het zelf ervaren?
nieuwsgierig?
neem contact op voor een op maat gemaakt voorstel
“problemen bestaan alleen in de context van een systeem”